Hiç tanımadığınız insanların yaşam biçimlerini, evlerine girmeden, kendileriyle tanışmadan, görüşmeden bir şekilde  anlayabilirsiniz.

Örneğin balkonlar, balkonlara asılan çamaşırlar, daire kapıları, camlardaki perdelerin duruşu ve en önemlisi çöpleri ailelerin yaşam biçimleri hakkında size genel olarak ip uçları verir.

Asılan çamaşırların renginden, temizliğinden,  kıyafetlerin modellerinden,  ailenin nasıl bir yaşamı olduğunu anlayabilirsiniz.

Balkonların düzenleri, görünümleri, temizliği, süslemeleri de  her aileye göre değişir ve ailenin yaşam biçimi konusunda ip uçları verir.  Darmadağın ve düzensiz bir balkona sahip bir aile ile düzenli, temiz ve dekorasyonu rahatlatıcı,  çiçekli bir balkona sahip aile arasında yaşam biçimlerinde belirgin farklılıklar vardır.  Apartman içlerinde de bu böyle. Daire kapıları içeride yaşayan aile hakkında  ip uçları verir.  Kapıların önüne ayakkabı, terlik bırakan aileler ile kapısının önünde paspasından başka bir şey olmayan aileler birbirlerinden çok farklı yaşam tarzlarına sahipler. Hatta çok kişiden duymuştum, eğer bir apartmanda daire kapılarında çıkarılmış  ayakkabılar, terlikler varsa o apartmandan daire almayı düşünmeyin diye.

Çöpler  ise ailelerin, ekonomik durumlarının, çocuklarının yaşlarının, cinsiyetlerinin hatta  siyasal görüşlerinin, kısacası yaşamlarının bir özeti olabiliyor.  Çöpünde genellikle  büyük ambalajlı ürünler varsa bu ailenin ekonomik ürünleri tercih ettiğini gösteriyor. Çocuk bezlerinden  çocukların cinsiyetlerini anlayabiliyoruz.

Aileler dışarıdan çok ferah ve rahat yaşıyor gibi görünebilirler. Ancak çöplerine baktığınız zaman böyle olmadığını fark edebiliyorsunuz. Eğer çöplerinde en ucuz ürünlerin ambalaj ve artıklarını buluyorsanız  tüketimlerini kontrollü yaptıkları anlaşılıyor.  Bir ailenin çöpündeki ambalajlarına bakarak hangi siyasi partiye oy verdiğini bile anlayabilirsiniz. Kullandığı ürünlerin belli bir sermayeye ait olması onun siyasi görüşünün de göstergesi oluyor.

Çöpteki çocuk ürünlerinin çokluğu  o ailede çok çocuk olduğu, hazır gıda ürünlerinin çokluğu o evde fazla yemek pişmediğini,  kozmetik ürünlerinin çokluğu aile bireylerinin bakımlarına çok düşkün olduklarını ve ekonomik olarak fazla sıkıntı çekmediklerini gösteriyor. Çöplerden aile bireylerinin beslenme şeklini de anlayabiliyoruz. Aslında çöpler ailelerin tamamen ekonomik durumlarının göstergeleri olarak kabul edilebilir.

Çöpler aynı şehirde semtlere göre de  değişiklik gösterebiliyor.  Çöplerinde  çocuk bezleri , çocuk ve süt ürünlerinin çok olduğu semtler daha çok kırsal kesime ait insanların yaşadıkları bölgeler olup, hazır gıda, hazır içecek,  kozmetik , kullanılmış giyim eşyası gibi ürünlerin  çok olduğu çöpler ise daha çok çalışan ve ekonomik durumları daha iyi insanların yaşadığı bölgelere ait oluyor.

Aynı apartman içinde bile çöplerin evden dışarı atılış  şekilleri  farklı olabiliyor. Ekonomik durumları iyi olan aileler  ağzı büzülebilen kalın hazır çöp poşetlerini tercih ederken az gelirli aileler  çöplerini  eski alışveriş poşetlerinde atmayı tercih ediyorlar.  Çevreye duyarlı , eğitimli, kurallara uymayı önemseyen  insanlar çöplerini  belirlenen saatlerde veya belirlenen çöp alanlarına atarken diğer kesim istediği saatte ve gelişi güzel  istediği yere atmayı tercih ediyor.

Kısacası çöpler yaşamın ta kendisi. Çöpler sayesinde yaşamı sorgulayabiliyoruz.

Ya da söyle diyebiliriz.

Çöpler yalan söylemez.

Oya ENGİN/08.09.2012